Na przestrzeni lat widzimy ogromny rozwój wiedzy w zakresie edukacji i wychowania małych dzieci. Prym na tej płaszczyźnie prowadzi Finlandia i kraje skandynawskie, których model edukacji uznawany jest za najlepszy na świecie. Dlaczego tak się dzieje? Państwa skandynawskie stawiają głównie na samodzielność dzieci oraz czerpią wiele korzyści z edukacji holistycznej.
Edukacja holistyczna, choć dla wielu jest pojęciem nowym, jest znana edukacji od dawna. Niestety przez wiele lat polskie metody nauczania nie były z nią ściśle powiązane. Na szczęście Polska system edukacji zaczyna dojrzewać, a polskie placówki coraz chętniej wplatają edukacje holistyczną.
Czym wyróżnia się edukacja holistyczna?
1. Nauka poprzez zabawę
Zabawa jest podstawową formą poznawania przez dzieci rzeczywistości. Jest też naturalnym sposobem uczenia się. Zaangażowanie związane z zabawą powoduje, że maluchy są bardziej zainteresowane tym, co się dzieje, dlatego szybciej zapamiętują informacje. Badania pokazują, że nasz mózg nie zapamiętuje rzeczy, które uważamy za nudne. A jeśli kiedykolwiek próbowałeś zmusić dziecko do robienia czegoś, co go nie interesuje, wiesz, jakie to trudne zadanie!
Przykładem zabaw jest np. zabawa w teatr czy zabawa w dom. Podczas takich zabaw dzieci nie tylko poznają role społeczne, ale także rozwijają umiejętność współpracy, kształtują wyobraźnię i kreatywność.
Zabawa swobodna w placówkach edukacyjnych nie jest możliwa zawsze. Jednak edukacja holistyczna świetnie sprawdza się także podczas zajęć dydaktycznych. Wystarczy umiejętnie wplatać elementy zabawy, dzięki którym dzieci szybciej opanowują materiał.
Przykładowo nauka języka obcego i nowych słówek może zostać wzbogacona o stosowanie gier typu memory. Można też wpleść elementy gry np. ucząc się słówek dotyczących ruchu, można skonstruować obrazkową instrukcję np. jump, walk, turn around itp…zadaniem dziecka jest wykonywanie wskazanych zadań.
2. Nauczanie całego dziecka
Edukacja holistyczna zakłada, że chcąc osiągnąć odpowiedni cel nauczania należy uwzględnić wiele czynników… czyli uwzględnić całe dziecko. Do procesu nauczania dziecko wnosi całego siebie. Zatem edukacja holistyczna stawia na równowagę między domem, środowiskiem i dorastającym dzieckiem.
Mówiąc o nauczaniu holistycznym całego dziecka, należy uwzględnić takie obszary rozwojowe jak:
-rozwój osobisty i fizyczny:
-wszystko o dziecku, jego rozwoju i nauce.
-umiejętności społeczne: jak dziecko wchodzi w interakcję z innymi i komunikuje się w ich świecie.
-zrozumienie emocjonalne: jak maluchy uczą się radzić sobie z trudnościami i przeciwnościami losu.
-rozwój intelektualny, poznawczy, twórczy i nabywanie umiejętności uczenia się.
-wartości środowiskowe: dzieci doceniają i troszczą się o świat, w którym żyją.
Idąc tym tropem, edukacja holistyczna pokazuje nam, że osiągnięcie odpowiedniego celu edukacyjnego musi uwzględniać wiele aspektów. Aby dziecko sprawnie zdobywało wiedze nauczyciel musi zwrócić uwagę nie tylko jego predyspozycje i umiejętności, ale tez aspekty emocjonalne, czy też fizyczne. Zmęczone, niewysapane czy zdenerwowane dziecko nie będzie chętne do nauki, ani zabawy. Dziecko, które czuje się niekomfortowo w danej grupie rówieśniczej, także może mieć problemy z rozwijaniem swojej wiedzy.
Edukacja holistyczna to także zrozumienie, że dzieci uczą się na wiele sposobów. Nie jest to uczenie się w sposób oczekiwany lub jednotorowy. Przykładem może być nauka czytania. Część dzieci tą umiejętność zdobywa poprzez głoskowanie i łączenie głosek w wyrazy. Inne dzieci por ferują sylabowe czytanie. Jeszcze inne lepiej czytają globalnie. Nie można zatem wprowadzać wiedzy w sposób jednakowy dla wszystkich podopiecznych, a podążać za potrzebami i umiejętnościami poszczególnych wychowanków.
Warto pamiętać, że w procesie uczenia się dzieci bardzo często potrzebują wplatać różne umiejętności. Przykładem może być nauka wierszyka. Można zastosować wiele technik nauki. Nie musi być to zwyczajne powtarzanie słyszanego tekstu. Warto zastosować inscenizacje słyszanej treści lub dodać elementy ruchowe. Dla innych jeszcze skuteczniejsze będzie dodanie melodii i dźwięku do tekstu wiersza. Dzięki temu dzieci nie tylko osiągają zamierzony cel, ale pobocznie rozwijają dodatkowe umiejętności takie jak rozwijanie sfery ruchowej czy doskonalenie poczucia rytmu.
Holistyczny rozwój jest kluczem do nauki we wczesnych latach dzieciństwa. Dlatego chcąc wdrażać skuteczna edukację Przedszkola Norlandia opierają swoje funkcjonowanie na holistycznej edukacji.
Materiał opracowany przez nauczycieli Językowego Przedszkola Norlandia Bemowo w Warszawie.